شاید برای شما هم پیش آمده باشد که دندانپزشک به شما گفته باشد دندانتان برای ترمیم یا روکش کردن، به اندازه کافی بلند نیست. یا شاید هنگام لبخند زدن، احساس می‌کنید لثه‌هایتان بیش از حد نمایان است و از این موضوع ناراحت هستید. نگران نباشید! یکی از راه‌حل‌های موثر برای این مشکلات، روشی به نام “افزایش طول تاج دندان” است. این یک جراحی ظریف و تخصصی است که می‌تواند هم به سلامت دندان شما کمک کند و هم زیبایی لبخندتان را دوچندان نماید. در این مقاله، می‌خواهیم به زبان ساده و خودمانی، شما را با تمام جنبه‌های این درمان، از جمله اینکه اصلاً افزایش تاج دندان چیست، چرا انجام می‌شود، مراحل آن چگونه است و چه مراقبت‌هایی نیاز دارد، آشنا کنیم. هدف ما این است که با اطلاعات کامل، بتوانید بهترین تصمیم را برای سلامت و زیبایی لبخند خود در تهران بگیرید.

پیشنهاد تصویر: تصویری شماتیک و ساده که تفاوت دندان قبل و بعد از افزایش طول تاج را نشان می‌دهد (مثلاً دندانی که قسمتی از آن زیر لثه است و بعد از عمل، قسمت بیشتری از آن نمایان شده).

افزایش طول تاج دندان یعنی چه؟ یک توضیح ساده و دوستانه

تصور کنید دندان شما مانند یک کوه یخ است؛ قسمتی از آن بیرون از آب (لثه) قرار دارد که به آن “تاج دندان” می‌گوییم و قسمتی هم زیر آب (لثه) پنهان است که “ریشه دندان” نام دارد. گاهی اوقات، مقدار تاج دندانی که بالای خط لثه قرار گرفته، برای انجام برخی درمان‌ها مثل پر کردن، عصب‌کشی یا روکش کردن کافی نیست. یا ممکن است هنگام لبخند زدن، لثه بیش از حد روی دندان‌ها را پوشانده باشد و دندان‌ها کوتاه به نظر برسند (که به آن “لبخند لثه‌ای” یا Gummy Smile می‌گویند).

در چنین شرایطی، دندانپزشک متخصص (معمولاً پریودنتیست یا جراح لثه) با یک جراحی کوچک به نام افزایش طول تاج دندان، مقداری از بافت لثه و در صورت نیاز، مقدار بسیار کمی از استخوان اطراف ریشه دندان را برمی‌دارد تا قسمت بیشتری از ساختار سالم دندان نمایان شود. این کار باعث می‌شود دندان شما بلندتر به نظر برسد و دندانپزشک فضای کافی برای کار روی دندان و قرار دادن ترمیم یا روکش داشته باشد، یا اینکه تناسب بهتری بین لثه و دندان در لبخند شما ایجاد شود.

چرا و چه زمانی به جراحی افزایش طول تاج نیاز پیدا می‌کنیم؟

دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است دندانپزشک شما، انجام جراحی افزایش طول تاج را توصیه کند. بیایید با هم مهم‌ترین آن‌ها را مرور کنیم:

• نیاز به ترمیم یا روکش دندان: اگر دندان شما به دلیل پوسیدگی عمیق یا شکستگی، تا زیر خط لثه آسیب دیده باشد، برای اینکه دندانپزشک بتواند آن را به درستی ترمیم کند یا یک روکش مناسب روی آن قرار دهد، نیاز به نمایان شدن بخش بیشتری از دندان است. این کار به اصطلاح “اثر فرول (Ferrule Effect)” را ایجاد می‌کند، یعنی روکش یا ترمیم بتواند مثل یک حلقه محکم دور قسمت سالم دندان قرار بگیرد و دوام بیشتری داشته باشد.
• اصلاح لبخند لثه‌ای (Gummy Smile): اگر هنگام لبخند زدن، مقدار زیادی از لثه شما دیده می‌شود و احساس می‌کنید دندان‌هایتان کوتاه هستند، افزایش طول تاج دندان می‌تواند با برداشتن بافت اضافی لثه، لبخندی زیباتر و متناسب‌تر به شما هدیه دهد.
• دسترسی به پوسیدگی‌های زیر لثه: گاهی پوسیدگی دندان در ناحیه‌ای اتفاق می‌افتد که زیر لثه قرار دارد. برای دسترسی و برداشتن کامل این پوسیدگی‌ها، لازم است مقداری از لثه کنار زده شود.
• شکستگی دندان نزدیک یا زیر خط لثه: اگر دندان شما طوری شکسته باشد که لبه شکستگی زیر لثه باشد، برای ترمیم آن باید ابتدا طول تاج افزایش یابد.

در واقع، این جراحی به دندانپزشک کمک می‌کند تا دندانی را که در حالت عادی شاید قابل نگهداری یا ترمیم مناسب نباشد، حفظ کرده و عمر آن را طولانی‌تر کند.

چه کسانی کاندیدای خوبی برای افزایش تاج دندان هستند؟

تقریباً هر کسی که یکی از مشکلات بالا را داشته باشد و از سلامت عمومی خوبی برخوردار باشد، می‌تواند کاندیدای این جراحی باشد. اما چند نکته مهم وجود دارد که دندانپزشک قبل از تصمیم‌گیری در نظر می‌گیرد:

• سلامت لثه‌ها: لثه‌های شما باید قبل از جراحی، سالم و بدون التهاب فعال باشند.
• میزان استخوان حمایت‌کننده: باید مقدار کافی استخوان در اطراف ریشه دندان وجود داشته باشد تا پس از برداشتن مقدار کمی از آن (در صورت لزوم)، دندان همچنان پایدار بماند.
• وضعیت دندان‌های مجاور: جراحی نباید به سلامت یا زیبایی دندان‌های کناری آسیب بزند.
• اهمیت دندان مورد نظر: دندان باید ارزش نگهداری و صرف هزینه برای جراحی را داشته باشد.
• بهداشت دهان و دندان بیمار: افرادی که بهداشت دهان و دندان خوبی دارند، نتایج بهتری از جراحی می‌گیرند و روند بهبودی‌شان سریع‌تر است.

در جلسه مشاوره، دندانپزشک با معاینه دقیق و بررسی عکس‌های رادیوگرافی، بهترین تصمیم را برای شما خواهد گرفت.

مراحل انجام جراحی افزایش طول تاج دندان: قدم به قدم با هم

شاید کلمه “جراحی” کمی نگران‌کننده به نظر برسد، اما جراحی افزایش طول تاج دندان معمولاً یک عمل سرپایی، نسبتاً ساده و با بی‌حسی موضعی است. یعنی شما در طول عمل هیچ دردی احساس نخواهید کرد. مراحل کلی آن به این صورت است:

1. مشاوره و برنامه‌ریزی: ابتدا دندانپزشک شما را معاینه می‌کند، عکس‌های لازم (معمولاً رادیوگرافی پری‌اپیکال) را بررسی می‌کند و در مورد اهداف و انتظارات شما صحبت می‌کند. در این مرحله، دقیقاً مشخص می‌شود که چقدر از بافت لثه و استخوان (در صورت نیاز) باید برداشته شود.
2. بی‌حسی موضعی: در روز جراحی، ناحیه مورد نظر با تزریق داروی بی‌حسی، کاملاً بی‌حس می‌شود. پس خیالتان راحت باشد، دردی حس نخواهید کرد!
3. ایجاد برش و کنار زدن لثه: دندانپزشک با ابزارهای مخصوص، برش‌های کوچکی در بافت لثه اطراف دندان ایجاد کرده و لثه را به آرامی کنار می‌زند تا به ریشه دندان و استخوان زیرین دسترسی پیدا کند.
4. تغییر فرم استخوان (در صورت نیاز): اگر لازم باشد، مقدار بسیار کمی از استخوان اطراف ریشه دندان برداشته و فرم داده می‌شود تا فضای کافی برای قرارگیری صحیح لثه در موقعیت جدید و همچنین ایجاد “پهنای بیولوژیک” (فضای لازم بین استخوان و لبه ترمیم آینده) فراهم شود. این کار معمولاً با فرزهای مخصوص دندانپزشکی انجام می‌شود.
5. شستشو و تمیز کردن ناحیه: پس از برداشتن بافت‌های اضافی، محل جراحی با محلول‌های استریل شستشو داده می‌شود.
6. بخیه زدن لثه: لثه در موقعیت جدید (کمی پایین‌تر از قبل، به سمت ریشه) قرار گرفته و با بخیه‌های ظریفی در جای خود ثابت می‌شود.
7. پانسمان (اختیاری): گاهی اوقات، دندانپزشک یک پانسمان مخصوص (شبیه به آدامس) روی ناحیه جراحی شده قرار می‌دهد تا از آن محافظت کرده و به بهبودی کمک کند.

کل این فرآیند برای یک دندان معمولاً کمتر از یک ساعت طول می‌کشد.

بعد از جراحی چه اتفاقی می‌افتد؟ دوره نقاهت و مراقبت‌ها

بعد از جراحی افزایش طول تاج دندان، کمی ناراحتی، تورم و شاید کبودی خفیف در ناحیه جراحی شده طبیعی است. اما نگران نباشید، این موارد معمولاً با رعایت دستورات دندانپزشک به خوبی کنترل می‌شوند:

• کنترل درد: دندانپزشک برای شما داروهای مسکن تجویز می‌کند. آن‌ها را طبق دستور مصرف کنید. معمولاً داروهای مسکن معمولی مانند ایبوپروفن کافی هستند.
• کاهش تورم: استفاده از کمپرس یخ روی گونه (در ناحیه جراحی) در ۲۴ ساعت اول می‌تواند به کاهش تورم کمک کند (۲۰ دقیقه بگذارید، ۲۰ دقیقه بردارید).
• رژیم غذایی: در روزهای اول از غذاهای نرم و خنک استفاده کنید (مثل سوپ، پوره، ماست، بستنی). از خوردن غذاهای سفت، داغ، تند یا چسبناک که ممکن است به ناحیه جراحی آسیب بزنند، خودداری کنید.
• بهداشت دهان:
  • در ۲۴ ساعت اول، از مسواک زدن و شستشوی شدید دهان در ناحیه جراحی خودداری کنید.
  • پس از ۲۴ ساعت، می‌توانید به آرامی و با احتیاط مسواک بزنید (از مسواک نرم استفاده کنید) و دهان خود را با دهانشویه تجویز شده یا آب نمک ولرم (یک قاشق چای‌خوری نمک در یک لیوان آب ولرم) به آرامی شستشو دهید، مخصوصاً بعد از هر وعده غذایی.
• فعالیت بدنی: در یکی دو روز اول از فعالیت‌های سنگین و ورزش خودداری کنید تا از خونریزی احتمالی جلوگیری شود.
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن روند بهبودی را به شدت کند می‌کند و خطر عفونت را بالا می‌برد. حداقل تا چند روز (و بهتر است برای همیشه!) از سیگار دوری کنید.
• مراجعه برای کشیدن بخیه‌ها: معمولاً ۷ تا ۱۴ روز پس از جراحی، برای کشیدن بخیه‌ها (اگر از نوع غیرقابل جذب باشند) و بررسی روند بهبودی، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

بهبودی کامل لثه معمولاً ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد، اما برای اینکه لثه به بلوغ کامل برسد و بتوان ترمیم نهایی (مثلاً روکش) را روی دندان قرار داد، گاهی تا ۳ ماه هم صبر می‌کنند. دندانپزشک شما بهترین زمان را برای این کار تعیین خواهد کرد.

مزایای افزایش طول تاج دندان: چرا این کار مفید است؟

شاید از خودتان بپرسید این همه زحمت برای چیست؟ خب، این جراحی کوچک مزایای بزرگی دارد:

• امکان حفظ دندان: مهم‌ترین مزیت این است که دندانی که شاید در گذشته محکوم به کشیدن بود، حالا قابل ترمیم و نگهداری می‌شود.
• افزایش دوام ترمیم‌ها و روکش‌ها: با ایجاد فضای کافی، ترمیم یا روکش بهتر به دندان می‌چسبد و عمر طولانی‌تری خواهد داشت.
• بهبود زیبایی لبخند: در موارد لبخند لثه‌ای، این جراحی می‌تواند تناسب و زیبایی فوق‌العاده‌ای به لبخند شما ببخشد.
• بهبود سلامت لثه: وقتی لبه ترمیم یا روکش در جای مناسبی نسبت به لثه قرار می‌گیرد، تمیز کردن آن ناحیه راحت‌تر شده و از التهاب لثه در آینده جلوگیری می‌شود.

آیا این جراحی عوارض یا خطراتی هم دارد؟

افزایش طول تاج دندان یک جراحی ایمن و کم‌خطر محسوب می‌شود، به خصوص اگر توسط یک دندانپزشک متخصص و با تجربه انجام شود. اما مانند هر عمل جراحی دیگری، ممکن است عوارض جانبی خفیف و موقتی داشته باشد:

• درد و تورم: که با دارو و مراقبت‌های گفته شده کنترل می‌شود.
• خونریزی خفیف: معمولاً در ساعات اولیه پس از جراحی.
• حساسیت دندان: ممکن است دندان جراحی شده برای مدتی به سرما و گرما حساس شود. این حساسیت معمولاً گذراست.
• عفونت: احتمال آن بسیار کم است، به خصوص اگر بهداشت دهان را خوب رعایت کنید و آنتی‌بیوتیک‌های تجویز شده (در صورت لزوم) را مصرف نمایید.
• ظاهر بلندتر دندان: خب، این هدف جراحی است! اما گاهی اوقات ممکن است دندان کمی بلندتر از حد انتظار به نظر برسد یا فضای کوچکی بین دندان‌ها ایجاد شود (به خصوص اگر چند دندان کنار هم جراحی شوند). دندانپزشک قبل از عمل این موارد را با شما در میان می‌گذارد.

مهم است که قبل از جراحی، تمام سوالات و نگرانی‌های خود را با دندانپزشکتان مطرح کنید.

هزینه افزایش طول تاج دندان در تهران (سال ۱۴۰۴) چقدر است؟

هزینه این جراحی در تهران می‌تواند بسته به عوامل مختلفی متفاوت باشد. نمی‌توان یک قیمت دقیق و ثابت برای همه اعلام کرد، اما عواملی که روی هزینه تاثیر می‌گذارند عبارتند از:

• تعداد دندان‌ها: واضح است که جراحی برای چند دندان، هزینه بیشتری نسبت به یک دندان دارد.
• پیچیدگی جراحی: اینکه آیا نیاز به برداشتن استخوان هست یا نه، و چه مقدار بافت باید برداشته شود.
• موقعیت دندان در دهان.
• تخصص و تجربه دندانپزشک یا جراح لثه.
• موقعیت جغرافیایی کلینیک و امکانات آن.
• نیاز به درمان‌های جانبی (مثلاً پانسمان خاص یا داروهای ویژه).

بهترین راه برای اطلاع از هزینه دقیق، مراجعه به یک کلینیک معتبر در تهران مانند کلینیک دکتر نازی بنیانیان و دریافت مشاوره و طرح درمان اختصاصی است. در جلسه مشاوره، پس از معاینه کامل، هزینه درمان به شما اعلام خواهد شد.

سوالات رایجی که شاید شما هم داشته باشید (FAQ)

۱. آیا جراحی افزایش طول تاج دندان درد دارد؟

در طول عمل، به دلیل بی‌حسی موضعی، هیچ دردی احساس نخواهید کرد. پس از عمل، ممکن است کمی درد و ناراحتی داشته باشید که با مسکن‌های تجویز شده به خوبی کنترل می‌شود.

۲. این جراحی چقدر طول می‌کشد؟

معمولاً برای یک دندان، حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه زمان می‌برد. اگر تعداد دندان‌ها بیشتر باشد، زمان عمل هم بیشتر خواهد شد.

۳. آیا دندان‌هایم بعد از عمل خیلی بلند به نظر می‌رسند؟

هدف از این جراحی، ایجاد تناسب و زیبایی است. دندانپزشک با دقت برنامه‌ریزی می‌کند تا دندان‌ها ظاهر طبیعی و زیبایی داشته باشند. در موارد اصلاح لبخند لثه‌ای، بلندتر شدن دندان‌ها مطلوب است. در موارد دیگر، این افزایش طول ممکن است کمتر محسوس باشد و بیشتر برای ایجاد پایه مناسب برای ترمیم است. قبل از عمل، دندانپزشک در مورد نتایج قابل انتظار با شما صحبت خواهد کرد.

۴. آیا بیمه هزینه این جراحی را پوشش می‌دهد؟

این بستگی به نوع بیمه شما و دلیل انجام جراحی دارد. اگر جراحی برای اهداف درمانی (مثلاً امکان‌پذیر ساختن ترمیم دندان) باشد، برخی بیمه‌های تکمیلی ممکن است بخشی از هزینه را پوشش دهند. اما اگر صرفاً برای زیبایی (مثلاً اصلاح لبخند لثه‌ای بدون نیاز درمانی دیگر) باشد، معمولاً تحت پوشش بیمه نیست. بهتر است قبل از عمل با شرکت بیمه خود مشورت کنید.

۵. آیا جایگزینی برای افزایش طول تاج دندان وجود دارد؟

در برخی موارد خاص، ممکن است گزینه‌های دیگری مانند “اکستروژن ارتودنسی” (بیرون کشیدن آرام دندان با کمک ارتودنسی) وجود داشته باشد. اما این روش زمان‌بر است و برای همه موارد مناسب نیست. گاهی هم اگر دندان به شدت تخریب شده باشد، کشیدن دندان و جایگزینی آن با ایمپلنت یا بریج تنها گزینه است. دندانپزشک شما پس از معاینه، بهترین گزینه را به شما پیشنهاد خواهد داد.